450 yıllık çeşme kuraklıktan etkilendi

Erzurum merkez Yakutiye ilçesi Altunbulak Mahallesi’nde, Osmanlı döneminde yapıldığı tahmin edilen 450 yıllık çeşmeler kurudu. Muhtar Nuri Demir, asırlardır su akan çeşmelerin kurumasına üzüldüklerini söyledi. Jeoloji Mühendisleri Odası Erzurum Temsilcisi Eyüp Tavlaşoğlu, son yıllarda kar ve yağmur yağışının azalması nedeniyle yeraltı sularının azaldığını, bu yüzden çeşmelerin kuruduğunu belirtti.

Osmanlı döneminde ‘Tivnik’ olarak bilinen Erzurum’a 15 kilometre uzaklıktaki Altunbulak Mahallesi tarihi köprüleri ve çeşmeleriyle dikkat çekiyor. Merkez Yakutiye ilçesine bağlı Altunbulak Mahallesi dışında ve 450 yıl önce yapıldığı tahmin edilen Altunbulak ve Gümüşbulak isimleri verilen iki çeşme, asırlar sonra kurudu. Aralık ayının ortalarında kuruyan çeşmeler mahalle sakinlerini üzdü.

Mahalle muhtarı Nuri Demir, Osmanlı döneminde 450 yıl önce yapıldığı tahmin edilen çeşmelerin tescilli olduğunu belirterek, “Bu çeşmelerin dedelerimizden gelen bilgilere göre hep aktığını duyduk. Biz de ata dede mirası bu çeşmeleri hep akarken gördük. Ama maalesef asırlardır akan çeşmelerin kurumasına akıl sır erdiremedik. Çok üzüldük. Bu aylar genelde suların bol aktığı zamanlardır. Çeşmelerin kuraklık sebebiyle mi yoksa başka bir sebeple mi kuruduğunu bilmiyorum. Bunların suları yeraltı kaynaklarından geliyor” dedi.

Çeşmelerin sularının kışın sıcak, yazın ise soğuk aktığını belirten Demir, komşu mahallelerden vatandaşların özellikle Ramazan aylarında evlerine buradan su götürdüklerini belirtti.

YERALTI SU KAYNAKLARI VE NEHİRLERİN SUYU AZALDI

Jeoloji Mühendisleri Odası Erzurum Temsilcisi Eyüp Tavlaşoğlu, 90’lı yıllardan sonra sera gazlarının salınmasıyla birlikte dünya genelinde yaşanan iklim değişikliğinin Türkiye ve Erzurum’da da hissedildiğini söyledi. Tavlaşoğlu, “İklim değişikliğiyle beraber karın ve yağmurun az yağması sebebiyle yeraltı su kaynaklarında azalma yaşandı. Erzurum, Doğu Anadolu’da yeraltı su rezervi bakımından en zengin ili. Fırat, Çoruh ve Aras nehri bu topraklardan doğmakta. Son yıllarda bu bunların debilerinde de azalma yaşandı” dedi.

Erzurum’un 1800’lü rakımlarda etrafı dağlarla çevrili bir plato olduğunu hatırlatan Tavlaşoğlu, “Çok yüksek, 3 bin 200 rakımlı dağlar var. Bu dağları etrafına kışın çok kar yağıyor, nisan ayında eriyordu. Karların erimesiyle birlikte yeraltı su kaynakları besleniyor, nehir sularına karışıyordu. İklim değişikliğiyle birlikte kar ve yağmurun az yağması yeraltı sularında doygunlaşmamayı sağladı ve şehirde artık su kıtlığı başladı. Bazı nehir ve çay suları akmamaya, yeraltına çekilmeye başladı” diye konuştu.

Son yıllarda yağmurun azalması, yeterince kar yağmaması sebebiyle ovadaki yeraltı suyunun azaldığını ve kurumanın başladığını kaydeden Tavlaşoğlu, çeşmelerin kurumasının sebebinin yağış azlığı olduğunu belirtti.