Dünya genelinde kadınlar güvende hissetmiyor

WIN International tarafından 33 ülkede 33 bin 866 katılımcıyla cinsiyetler arasındaki fırsat eşitliği ve haklar konusunda dünya genelindeki gelişmelere odaklanan bir araştırma yapıldı.

Türkiye’de 20 -26 Ocak 2024 tarihleri arasında CATI (Bilgisayar Destekli Telefon Görüşmesi) yöntemiyle 523 kişi arasında gerçekleştirilen araştırmada toplumsal cinsiyet eşitliği, güvenlik ve şiddet gibi önemli konuları ele ele alındı. Kadınların toplum içerisinde en çok karşılaştığı problemler, cinsiyetler arasındaki fırsat eşitliği ve haklar gibi konulardaki değişim ve gelişimleri anlamak için önemli bir kaynak oluşturan araştırmaya göre; iş dünyasında cinsiyet eşitliğine yönelik ilerleme kaydedilmesine rağmen geç saatlerde dışarıda yalnız yürümek kadınlar için bugün de endişe verirken kadına yönelik şiddet ise her geçen yıl daha önemli bir sorun haline geliyor.

Amerika kıtasında oran daha yüksek

Araştırmaya göre; dünya genelinde kadınların yüzde 46’sı gece saatlerinde mahallelerinde yalnız yürürken kendilerini güvende hissetmiyor. Amerika kıtasındaki kadınların yüzde 64’ü, Afrika’daki kadınların yüzde 47’si ve Avrupa’daki kadınların yüzde 45’i kendilerini güvende hissetmediklerini belirtiyor.

Araştırmaya göre Türkiye’de ise gece saatlerinde mahallelerinde yalnız yürürken “kendilerini güvende hissetme” konusunda cinsiyetler arasında belirgin bir fark ortaya çıkıyor. Kadınların yüzde 61’I erkeklerin yüzde 76’sına kıyasla daha düşük bir oranda kendilerini güvende hissediyor. Bu sonuçlar; kadınların genellikle geç saatlerde dışarıdayken daha savunmasız hissedip güvenlik endişeleri yaşadığını vurguluyor ve aynı zamanda, bu durumun toplumsal cinsiyete bağlı güvenlik algılarına dayandığını gösteriyor.

Kadına yönelik şiddet artmaya devam ediyor

Dünya genelinde 2019 yılına kıyasla yüzde 4’lük bir atışla kadın katılımcıların yüzde 20’si “Fiziksel veya psikolojik herhangi bir şiddete maruz kaldınız mı?” sorusuna evet yanıtını verdi. Katılımcıların cevabı, bölgesel olarak önemli ölçüde değişim gösterirken bu oranın özellikle yüksek olduğu Afrika’da kadınların yüzde 49’u geçen yıl şiddete maruz kaldıklarını söylerken, MENA bölgesi ve Amerika kıtasında bu oran sırasıyla yüzde 27 ve yüzde 24 oldu.

Araştırma, özellikle genç kadınların bu durumdan etkilenmiş olduğunu ortaya çıkarıyor; 18-24 yaş arasındaki kadınların yüzde 27’si şiddete maruz kaldıklarını söylerken, 25-34 yaş arasında bu oran yüzde 23. 18-24 yaş arası kadınların yüzde 19’u ve 25-34 yaş arası kadınların yüzde 14’ü cinsel taciz mağduru olduklarını belirtiyor.
İşyerinde toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda engeller aşılıyor

Erkekler genel olarak kadınlara göre daha iyimser olsa da 2019 yılına kıyasla birçok alanda toplumsal cinsiyet eşitliği algısında iyileşme görülüyor. Araştırmaya katılan farklı ülkelerdeki kadınların kadınların yüzde 20’si ve erkeklerin yüzde 36’sı işyerinde cinsiyet eşitliğinin sağlandığını düşünüyor.

Araştırmaya göre Türkiye’de kadınlar için iş hayatında daha az fırsat olduğunu düşünenlerin oranı toplam grupta yüzde 49 iken, cinsiyetlere göre ayrım yapıldığında erkekler için bu oran yüzde 44 ve kadınlarda yüzde 55’e ulaşıyor. Türkiye genelinde toplam grupta kadınlar için daha çok fırsat olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 28 ve cinsiyetlere göre bakıldığında erkeklerde bu oran yüzde 36 iken kadınlarda yüzde 21’lere kadar geriliyor. Türkiye genelinde kadınlar ile erkekler arasında aynı fırsatlara sahip olduklarını düşünenlerin oranı ise yüzde 19. Bu sonuçlar, Türkiye’deki cinsiyet eşitsizliği sorununun cinsiyetlere göre farklılaştığı yorumunu destekliyor.

Türkiye’nin siyaset alanında ciddi bir iyileştirmeye ihtiyacı var

Yavaş gelişme gösteren bir alan olan siyasette cinsiyet eşitliğine inanların oranı 2019 yılında yüzde 2 olurken bugün 13’e yükseldiği kaydediliyor. Türkiye’de araştırmaya katılanların yüzde 43’ü siyaset alanında cinsiyet eşitliğinin kesinlikle veya kısmen başarıldığına, yüzde 51’i ise siyaset alanında cinsiyet eşitliğinin kesinlikle veya hiç başarılmadığına inanıyor. Bu sonuçlardan, Türkiye’deki siyaset alanında cinsiyet eşitliğine ilişkin farkındalığın artırılması ve daha adil politikaların uygulanması için ciddi bir çaba sarf edilmesi gerektiği anlaşılıyor.

“Evde” cinsiyet eşitliği düşüşte

Araştırma, 2019’da insanların yüzde 48’inin ev ortamında toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığına inanırken artık yüzde 40’lık bir kesimin aynı fikre sahip olduğunu gösteriyor.
Türkiye’de “ev içinde” cinsiyet eşitliği konusunda katılımcıların yüzde 53’ü kesinlikle ve bir dereceye kadar başarıya ulaşıldığını düşünüyor. Kadın ve erkekler arasında bu konuda olumlu düşünenlerin oranında yine belirgin bir farklılık ortaya çıkıyor; ev içinde toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşıldığını ve bir dereceye kadar ulaşıldığını düşünen erkeklerin oranı yüzde 58 iken bu oran kadınlarda yüzde 48’lere geriliyor. Bununla birlikte, katılımcıların yüzde 41’i ev içinde cinsiyet eşitliğinin başarılamadığını ya da hiç başarılamadığını ifade ediyor.