1.2 milyon kişi iflas sınırında

Türkiye’de tüketici kredisi ve kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı 1.2 milyon kişiye ulaştı. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Türkiye Ekonomisinde Haftalık Gelişmeler ve Genel Görünüm Raporu’nu yayımladı.

Rapora göre, geçen yılın ocak-kasım aylarını kapsayan 11 aylık dönemde tüketici kredisi ve kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişi sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 215 bin 842 kişiden, 1 milyon 284 bin 261 kişiye çıktı. Ekonomik krizin derinden hissedildiği bu dönemde vatandaşlar kredi kartlarından çok tüketici kredilerini geri ödemekte zorlandı.

Rapora göre 11 aylık dönemde tüketici kredilerini ödeyemeyenlerin sayısı 137 bin 391 kişi birden artarak 826 bin 899 kişiye fırladı. Buna karşılık kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı aynı dönemde yaklaşık 76 bin kişi azalarak 744 bin 865 kişiye düştü.

4.6 MİLYON KİŞİ TAKİPTE

Raporda, kriz yılı olan 2018 ile 2017 yıllarının kasım ayları da karşılaştırıldı. Ekonomide toparlanma ve dengelenmenin yaşandığı iddia edilen 2018’in Kasım ayında hem tüketici hem de kart borçlarını ödeyemeyenlerin sayısında net artış yaşandı. 2018’in Kasım ayında, bir öneki yılın Kasım ayına göre tüketici kredisini ödeyemeyenlerin sayısı yüzde 34.1 artarak, 79 bin 813 kişiden, 107 bin 37 kişiye, kredi kartı borcunu ödeyemez duruma düşenlerin sayısı da yüzde 9.7 artışla 70 bin 887’den, 77 bin 749 kişiye çıktı. Kasım ayında kart ve tüketici borcunu ödeyemeyenlerin toplam sayısı ise 133 binden 164 bine yükseldi.

Borcunu ödeyemez duruma düşen bu vatandaşların yanı sıra 2018 yılı Kasım ayı itibarıyla 2 milyon 227 bin kişi tüketici kredisini, 2 milyon 408 bin kişi de kredi kartı ödemelerini aksattığı için bankaların takibine düştü. Kart ve tüketici kredi borçları nedeniyle takibe düşen kişi sayısı toplamda 4 milyon 635 bini aşarken, hem tüketici hem de kredi kartı borcu olanların sayısı 3 milyon 373 bin kişiye dayandı.

KRİZ FRENE BASTIRDI

Ekonomik gelişmeler ve genel görünüm raporu, geçen yıl ağustos ayında ekonomik krizin başlamasıyla birlikte vatandaşın harcamalarda bir anda frene bastığını da ortaya koydu. Rapora göre tüketici kredileri geçen yılın temmuz ayına kadar sürekli artarak 421.5 milyar liraya kadar tırmandı.

Ancak dövizin patlama yaptığı ağustos ayından itibaren tüketici kredileri birden bire inişe geçti. Tüketiciler harcamalarını kısıp kredi kullanmayı azaltınca, bankaların bireysel kredi bakiyesi 23.1 milyar lira birden düşerek 11 Ocak 2019 tarihi itibarıyla 398.4 milyar liraya kadar geriledi. Buna karşılık, aylık gelirleriyle geçinmekte zorlanan bireyler, krize rağmen kredi kartı harcamalarında aynı düşüşü sağlayamadı. Kart harcamaları eylülde hız kesip ekimde düşüş gösterse de bu yılın ocak ayı ortalarına kadar hemen hemen aynı seviyelerde tutundu.

KREDİDE KONUTTAN VE TAŞITTAN VAZGEÇİLDİ

Ekonomik krizle birlikte adeta harcamalarını askıya alan vatandaş, tüketici kredileri ve kredi kartlarının yanı sıra konut, taşıt ve diğer ihtiyaçları için banka kredisi kullanmaktan da büyük ölçüde vazgeçti. Geçen yılın temmuz ayına kadar sürekli yukarı tırmanış göstererek 201.2 milyar liraya kadar çıkan konut kredileri ağustos krizinin başlamasıyla inişe geçti ve 11 Ocak 2019 kadar 13.6 milyar lira birden azalarak 187.6 milyar liraya düştü. Taşıt kredileri de aynı şekilde 7.2 milyar liraya kadar tırmanmasına rağmen ağustostan itibaren inişe geçti, yeni yılda 6.5 milyar liraya geriledi.

Kriz öncesinde 214.4 milyar liraya kadar çıkan diğer tüketici kredileri de bu aya kadar 10.1 milyar liralık kayıp yaşadı. Rapora göre, geçen yılın ilk 11 aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre protestolu senet sayısı yüzde 1.9 azaldı, ancak ödenemeyen çek tutarı yüzde 45.5 oranında artarak 11.5 milyar liradan 16.8 milyar liraya çıktı. Aynı dönemde karşılıksız çek miktarı yüzde 22 artarken, karşılıksız çıkan çek tutarı yüzde 60’a yakın artarak 15.8 milyar liradan 25.3 milyar liraya yükseldi.