Doğal gazda ithalat maliyetleri azalacak! Fiyatlara yansıyacak mı?

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, aldıkları karar ile doğal gaz arz güvenliğine önemli katkı sağlanacağını belirterek, “Bu karar sadece arz güvenliğimize katkı sağlamayacak. Spot boru gazı ithalat lisansı olan şirketler, satıcı ülkeler ile yapacakları ticari görüşmelerde artık çok daha avantajlı olacak. Hem şirketlerin rekabet gücü artacak hem de ülkemizin doğal gaz ithalat maliyetleri azalacak” dedi.

EPDK’dan yapılan yazılı açıklamaya göre, bir yandan Karadeniz’de keşfedilen ve 540 milyar metreküplük doğal gaz rezervinin 2023 yılında kullanıma sunulması için başlatılan çalışmalar sürerken bir yandan da satıcı ülkelerle sona eren ve erecek olan uzun vadeli kontratların ardından izlenecek stratejiler netleşiyor. 1 Ekim 2021 tarihinde devreye alınacak Vadeli Doğal Gaz Piyasası ile birlikte Türkiye’nin bölgesel enerji ticaret merkezi olması hedefi için önemli bir eşik aşılmış olacak. İşte tam da bu süreçte EPDK’dan doğal gaz sektörüne yönelik çok kritik bir hamle geldi.

EPDK’nın aldığı kararla spot boru gazı ithalatı için artık sadece bir yıllık değil, 3 ardışık takvim yılı için kapasite başvurusu alınacak. Önceki yıllarda her gaz yılı öncesinde ithalat giriş noktalarında sadece ilgili gaz yılı için ve sadece bir yıllık talep çağrıları yapılıyordu. Alınan karar ile ardışık 3 gaz yılı için yıllık spot boru gazı ithalatı kapasitesi başvurusuna imkan tanınmış oldu. Kurul tarafından alınan karara göre; ilk aşamada Azerbaycan’dan Türkiye’ye doğal gaz ithalatı yapılan giriş noktaları olan Türkgözü, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Seyitgazi ve TANAP Trakya giriş noktalarında 2022, 2023, 2024 gaz yılları için yıllık spot boru gazı ithalatı kapasite ilanları birlikte alınacak.

90’lı yıllarda yapılan kontratlar çerçevesinde, Türkiye’de halihazırda uzun dönemli doğal gaz alım-satım anlaşmaları kapsamında boru hatlarıyla doğal gaz ithalatı yapılıyor ve uzun dönemli doğal gaz alım-satım anlaşmaları, petrol fiyatları ve dolar kuruna endeksli esnek olmayan şartlar içeriyor. Bu kontratların bazılarının süresi sona ererken bazılarının da süresi önümüzdeki yıllar içinde sona erecek.

‘DOĞAL GAZ İTHALAT MALİYETLERİ AZALACAK’

EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, tüm dünyada ülkeler arası doğal gaz ticaretinde uzun dönemli anlaşmalardan spot anlaşmalara ve borsa endeksli ticarete geçiş yaşandığını belirterek, EPDK olarak dünya doğal gaz ticaretindeki güncel gelişmeleri yakından takip ettiklerini ve düzenlemelerini de buna uygun olarak güncellediklerini ifade etti.

Aldıkları karar ile Türkiye’nin orta vadeli spot doğal gaz ithalat potansiyelinin bugünden planlanabileceğini ve daha öngörülebilir bir ithalat portföyü ile doğal gaz arz güvenliğine önemli katkı sağlanacağını belirten Yılmaz, “Bu karar sadece arz güvenliğimize katkı sağlamayacak. Spot boru gazı ithalat lisansı olan şirketler, satıcı ülkeler ile yapacakları ticari görüşmelerde artık çok daha avantajlı olacak. Hem şirketlerin rekabet gücü artacak hem de ülkemizin doğal gaz ithalat maliyetleri azalacak. Kısaca Türkiye’de hem daha çok kaynaktan daha çok doğal gaz hem de daha fazla rekabet ile daha az maliyetli doğal gaz dönemi başlayacak” dedi.

Bu arada; 2022, 2023 ve 2024 yılları için talep çağrısı EPDK’nın internet sitesinde ilan edildi. Başvurular 27 Ağustos 2021 tarihine kadar alınacak ve talep toplama işlemi EPDK tarafından elektronik platformda 06 Eylül 2021 tarihinde her yıl için ayrı saatlerde gerçekleştirilecek.