E-sigara çılgınlığına dikkat

Uzmanlar, toplardamarlardaki kan pıhtısı oluşumu olarak ifade edilen venöz tromboza karşı uyarıyor. Hastalığın en önemli nedenlerinden birinin hareketsizlik olduğu belirtilirken hekimler, rahatsızlığın belirtileri, tedavisi gibi konularda bilgi vererek, dikkat edilmesi gereken konularda vatandaşları uyardı. Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Doç. Dr. Mete Gürsoy, toplumda son zamanlarda kullanımının sıklaştığı ifade edilen e-sigaralardaki tehlikeye dikkat çekti. Doç. Dr. Mete Gürsoy, “Venöz tromboz vücuttaki venlerde oluşan pıhtılaşma problemidir. Daha yaygın olarak derin ven tromboz olarak bilinir. Derin ven vücudumuzdaki bacaklar, kollar, alt karın bölgesi, kalçadaki venlerin içinde pıhtı oluşması veya buna bağlı olarak daralma veya tam tıkanma oluşmasıyla seyreden tablonun ismidir. Önemli bir sağlık sorunudur.

“Kullanımı arttıkça ilerleyen dönemde daha çok vaka görüleceği aşikar”

Normal hayatta da sıklıkla karşılaştığımız ölüme kadar sebep olabilen, önlenebilir bir sağlık sorunu olarak bilinmektedir. Son dönemde çok popüler olan e-sigaralar, bunlarda nikotin içerenleri normal sigara gibi özellikle ciddi tromboza meyil oluşturuyor. Buna benzer sıkıntılar az sıvı tüketimi, kalp yetmezliği, kanser türleri hastalarda derin ven tromboza neden olabiliyor. İleride daha genç insanlarda daha önemli problemlerle karşılaşabileceğiz. Literatüre 20 yaşında vakalarda ciddi akciğer hasarı ve derin ven trombozu bildirilmiş. Maalesef zararsız veya sigaranın daha az zararlı bir alternatifi gibi görülüyor ancak böyle değil, mutlaka çok dikkatli olmak gerekiyor. Toplumda kullanımı çok sıklaştı, çok daha genç yaşlarda kullanılmaya başlandı. Nikotin bazlı olanları normal sigaranın arttırdığı şekilde trombojenite yanı pıhtılaşma sorunlarını artırıyor, bu biliniyor. Kullanımı arttıkça da ilerleyen dönemde daha çok vaka görüleceği aşikar” dedi.

“İnsanların çoğu masa başı insanlar haline geldi”

Hareketsizliğin hastalık üzerindeki etkisine yönelik konuşan Doç. Dr. Gürsoy, “Artık sadece plaza çalışanları değil, insanların çoğu masa başı insanlar haline geldi. Her şey masa başında yapılıyor, bundan dolayı da insanların masa başında geçirdiği vakit arttıkça başta venöz yetmezlik olmak üzere dolaşım bozuklukları ardından da derin ven trombozu olmak üzere birçok sıkıntıyla karşılaşıyoruz. Hareket ederek birçok şeyden kurtulabiliriz. Uzun süre oturarak veya ayakta çalışan insanların varis çorabı diye tabir ettiğimiz çorapları kullanmaları derin ven trombozu engellemek açısından iyi bir tedbir olarak ön plana çıkıyor. Covid’in masum olmayan bir hastalık olduğunu hepimiz biliyoruz, dünyada çok ciddi can kayıplarına neden oldu ve bunların bir kısmı tromboziteye bağlıydı. Derin ven trombozu geliştikten sonra hastada önemli olan hastanın risk durumunu ortaya koymak ve bu risk durumunu bir kalp damar cerrahının gözlemi, tanısal olarak durumu ortaya koyması bir takım tanısal testler sonucu pıtının yerini, riskini, miktarını ortaya koyduktan sonra tıbbi tedavi. Bizim girişimsel tabir ettiğimiz anjiyografik işlemlerle tedavi edilen bir durum. Derin ven trombozun uzun süren bir tedavisi var. Erken aşamada tedaviye başlamak hastanın hızla rahatlamasını sağlıyor, bacağında ağrı, şişlik özellikle ani gelişen ağrı, şişlik, daha sonraki aşamada renk değişikliği, morarma ortaya çıkan hastalar hele de bir de alt yapısında uzun süreli yolculuk yapma, uzun süreli hareketsiz kalma, geçirilmiş cerrahi bir operasyon, gebelik gibi bir tablo var ise hiç beklemeden bir kalp ve damar cerrahisi, kliniğine başvurarak tedavisini planlamalı” diye konuştu.

“Venöz trambozun en önemli nedeni ise hareketsizlik”

Hareketsizliğin birçok hastalığın nedenini oluşturduğunu söyleyen Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği eski başkanı Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, “Covid döneminde o talihsiz dönemde, 2 yılda toplam 2 milyon kişi akciğer embolisinden ölmüş, bunun en önemli nedeni; venöz tramboz. Venöz trambozun en önemli nedeni ise hareketsizlik, obezite, gebelik dönemi, uzun seyahatler. Venöz trombozun önlenmesinin tek bir yolu var; hareket etmemiz gerekiyor. Hareketsiz kaldıkça, yürümedikçe, masa başı ayağımızı sarkıtarak uzun süre oturursak aşırı kilolularda hamilelik döneminde doğum kontrol hapı kullanan insanlarda, sigara içenlerde bacaklardaki toplardamarlarda pıhtı oluşma riski çok yüksek. Sadece hareket ederek önüne geçebiliriz. Bu kadar basit bir çözümle bu kadar önemli bir sağlık sorununun önüne geçebiliyorsak farkındalık önemli. Dünyada her 37 saniyede akciğere pıhtı oturmasından dolayı 1 insan hayatını kaybediyor. O kadar sık ki Covid döneminde 2 milyon kişi akciğerde pıhtı nedeniyle hayatını kaybetmiş” şeklinde konuştu.

“Çok sigara içiyoruz, damar sertliğini çok olumsuz etkiliyor”

Sözlerini sürdüren Prof. Dr. Köksal, “21’nci yüzyılda hareketsiz kaldığımız masa başı çalıştığımız, kilo aldığımız ama hareket etmediğimiz böyle bir dönemde hareketsizlik bacakta pıhtıya o da akciğerde pıhtıya ve ani ölüme neden olabilir. Viral enfeksiyonların hepsi, Covid de bir viral enfeksiyon, damarları harap ederek küçük çaplı pıhtılara yol açıyor. Bunun daha büyük hale gelmesi, akciğerde pıhtı atardamar ve toplardamarda pıhtılara gidebilecek hayati riskler oluşturuyor. Kış ayları yaklaşıyor, bir pandemiyi atlattık ancak onun yeni varyantları geliyor. Viral enfeksiyonların en olumsuz yaptığı şey; küçük damarlarda harabiyet ve pıhtı yapabiliyor. Biz tedbirimizi almalıyız, nasıl tedbirler; risk grubundaysanız, yaşlı, sağlık problemleriniz var, damar sertliği açısından risk grubunda iseniz toplu yerlerde lütfen maske kullanmaya başlayalım. Bol su içelim, olabildiğince vücudumuzun bağışıklık sitemini yüksek tutalım. Covid’in en uç şekli akciğerlerde pıhtı ve ölüm. Özellikle riskli, yaşlı hareketsiz insanlarda bu çok fazla. Türkiye özelinde söylenebilecek şey; çok sigara içiyoruz, bu damar sertliğini çok olumsuz etkiliyor” ifadelerini kullandı.