Bursa’daki o köyde asırlık gurur

Bursa’nın İnegöl ilçesinde, adını Kurtuluş Savaşı’nda yetişkin erkek nüfusunun tamamını şehit vermesinden alan mahallenin sakinleri, 98 yıl önce canlarını feda ederek kendilerine bu toprakları emanet eden atalarını gururla anıyor.

Yunan askerlerince 6 Ocak 1921’de işgal edilen ilçe, kadınıyla erkeğiyle göğüs göğüse çarpışarak verilen mücadeleler sonucu 6 Eylül 1922’de işgalden kurtuldu.

İnegöl merkeze 12 kilometre uzaklıkta yer alan ve o yıllarda adı Domaköy olan Şehitler Mahallesi de büyük kayıplar verdi.

İşgal güçlerinin son püskürtüldüğü yer olan mahallede, Türk ordusunun karargahındaki biri yüzbaşı 11 asker ile yetişkin erkeklerin tamamı şehit düştü.

O yıllardan bugüne sadece cami ve minaresi ile tarihi hamam kalıntısının ulaşabildiği köyün ismi, 1970’te Şehitler olarak değiştirildi.

İstiklal Harbi’nin üzerinden yaklaşık bir asır geçmesine rağmen tarlalardan hala top mermileri, el bombaları ve çeşitli mühimmatlar çıkıyor.

Şehit askerlerin ve vatandaşlardan bazılarının mezarları, mahallenin girişindeki Şehitler Abidesi’nde bulunuyor.

“Hem gelirken hem de giderken burayı yakmışlar”

İnegöl Kaymakamı Şükrü Görücü, Kurtuluş Savaşı’nın kazanıldığı 30 Ağustos 1922’nin çok büyük bir anlam ifade ettiğini söyledi.

Kurtuluşa giden yolda meşalenin tüm yurtta kanla ve canla mücadele verilerek yakıldığını belirten Görücü, şöyle konuştu:

“Şair, ‘Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır, toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır’ diye coşmuştur. Bu toprak bizim, bu topraklar mübarek, bu topraklar önemli. Yaklaşık 100 yıl önce kırsal Şehitler Mahalle’mizde yaşayan insanlarımız da bu vatana sahip çıkmak için şehit oldular. Erkeklerinin tamamı şehit olan bir mahalle. Bu toprakları bize vatan yapan aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyorum.”

Mahalle muhtarı Emir Güneş de halen 547 kişinin yaşadığı Şehitler’in, İstiklal Harbi’nde büyük zayiat verdiğini vurguladı.

Karargahtan 11 asker ile köylü şehitlerden 13’ünün kabirlerinin, 1972’de yapılan şehitlikte bulunduğunu dile getiren Güneş, “Kurtuluş Savaşı’nda toplam 153 şehidimiz var. Yunanlar hem gelirken hem de giderken burayı yakmışlar. Bir minaremiz, bir kuyumuz, bir de tarihi hamamımız kalmış.” dedi.

“Askerler görmesin diye fırında saklamışlar”

Mahalle sakinlerinden İbrahim Karagöz (63), şehitlerin isimleriyle ilgili bilgi sahibi olmadıklarını anlattı.

O dönem yaşanan zorlukları ve verilen mücadeleyi büyüklerinden dinlediğini belirten Karagöz, şu ifadeleri kullandı:

“Babaannem, işgal zamanında 13 yaşındaymış. Yunan askerleri köyü yaktığında ‘Seni görmesinler’ denilip ekmek fırınının içine gizlemişler. Saklandığı yerde ayaklarının altı yanmış. Köyümüz çok yıpranmış, daha sonra yeniden kurulmuş. Burada karargah varmış, eski Bursa yolunda. Karargahtan 11 asker de şehit olmuş. Birinin Yüzbaşı Şerif Bey olduğu biliniyor. 2 askerimizden birinin dişleri altın çıktı. Birinin de yüzüğünde ‘Manisalı Halil’ yazıyordu. 1972 yılında kemikler çıkarılarak nakledildi.”

Müslüm Akça (62) ise atalarının canları pahasına kendilerine emanet ettiği bu toprakları korumak kendilerinin de aynı fedakarlığı göstereceğini ifade etti.