Çocuklarda Dengesi̇zli̇ği̇n Ortaya Çıktığı Durumlar

Medical Park Hastanesi, Çocuk Nörolojisi Uzmanı, Doç. Dr. Sedat Işıkay, çocuklarda dengesizlik sorununa dikkat çekerek, bu hastalığın beyin ve beyincik ve beyinciğe bağlı sinir yollarının etkilendiği durumlarda ortaya çıktığını kaydetti.

Dr. Işıkay, Dengesizlik rahatsızlığının beyin, beyincik ve beyinciğe bağlı sinir yollarının etkilendiği durumlarda geliştiğini hatırlattı. Çocuk Nöroloji pratiğinde sık olarak görülen, beyincik kaynaklı dengesizlik durumuna “serebellar ataksi” isminin verildiğini belirten Doç. Dr. Işıkay, Dengesizlik hastalığının ilk başlarda hafif seyrettiğini, bu durumun ağır bir sürece kadar değişiklik gösterebildiğini, dengesizlik durumunun geniş tabanlı sarhoşvari bir yürüyüş ile belirti verebildiğine dikkat çekti.

Dr. Işıkay, “Dengesizliğin en sık nedenleri ilaç zehirlenmeleri, suçiçeği gibi enfeksiyonları izleyen beyincik tutulumları ve beyin-beyincik tümörleridir. Enfeksiyon ile ilişkili dengesizlik nedenleri içinde çocuklarda en sık görülen akut serebellar ataksidir. 1 ile 4 yaş arasındaki çocuklarda Viral ve diğer enfeksiyonlardan (su çiceği, kabakulak) sonra 1-3 hafta içinde gelişir. Ağır olan vakaları yatırarak damardan serum ve ilaçlarla tedavi ediyoruz. Başlangıçta kusma görülebilmektedir. Gövde ve ekstremitelerde (kollarda ve bacaklarda) ataksi, dizartri (konuşma bozukluğu) ve hastaların yarısında gözlerde istemsiz hareket (nistagmus) gözlenir. Akut serebellar ataksi birkaç günde bazen de 3-4 haftada iyileşir. Hafif derecede belirti veren hastalık kimi zaman da 2-5 ay devam edebilir. Dengesizlik bir beyin tümörünün ilk bulgusu olabilir. Beyin ve beyincik tümörlerinde dengesizlik yavaş yavaş başlayarak giderek artar. Kafa içi basıncının artması neticesinde bulantı, kusma, çift görme, gözlerde şaşılık ve bilinç değişiklikleri görülebilir. Çocuklarımızda dengesizlik rahatsızlığını, okulda başarılı olan bir çocuğun başarısının giderek azalmasından bazen de çocuğun yürüyemez hale gelmesinden anlayabiliriz. Bazı çocuklarda bulgular öyle sinsidir ki hafif bir kişilik ve karakter değişikliği ile yıllarca kendini göstermeyebilir. İlaç zehirlenmeleri de dengesizlik sebebi olabilmektedir. Yeşil reçete bazı ilaç zehirlenmelerinde veya çocukların ilaç yaramazlıkları sonucunda ortaya dengesizlik çıkabilmektedir. Bu nedenle evde özellikle yeşil reçete ve diğer tüm ilaçlar çocukların ulaşamayacağı yerlere konulmalıdır. Zehirlenme durumunda çocuk için hemen acile başvurulmalı ve mide yıkama uygulaması yapılmalıdır’’ şeklinde konuştu.

Çocuk Nörolojisi Uzmanı Doç. Dr. Sedat Işıkay, GBS (Guillain-Barre Sendromu) sinir iltihabı sonucu gelişen bir felç durumu olduğunu ve dengesizliğin başka bir nedeninin de Guillain-Barre Sendromu denilen hastalık olduğunu sözlerine ekledi.

GBS genellikle geçirilen bir üst solunum yolu enfeksiyonunu izleyen günlerde bazen aynı zamanda geliştiğini ifade etti. Hastalığın hafif bir dengesizlik, yürüme bozukluğu ile başlayarak, ayaklardan yukarıya doğru ilerlediğini, bu rahatsızlıkta solunum cihazı ihtiyacı olabileceğini vurguladı.

Doç Dr. Işıkay, ‘’Ülkemizde halen büyük bir sorun olan akut romatizmal ateş dediğimiz kalp romatizma hastalığının beyni etkilemesi sonucu ani dengesizlik gelişebilmektedir. Özellikle 5-15 yaş arası çocuklarda beta dediğimiz bakteriyel mikropların neden olduğu iltihaplı bademcik bunun ana sebebidir. İltihaplı bademcik sonrası çocuk vücudunda bazı antikor dediğimiz maddeler beyaz kan hücreleri tarafından üretilir. Bu antikor maddesi gider eklem kıkırdağına yapışır. Eklem iltihabı ve şişliğe neden olur. Beynin çekirdeklerine gider yapışır ve Kore dediğimiz dengesizlik hastalığına neden olur. Kore denilen bu tablo boğaz iltihabını izleyen 1 ile 6 ay sonrasında gelişir. Kızlarda erkek çocuklarına göre sık görülür. Vücudun yarısını ya da iki tarafını etkileyebilir. Bir anda çocukta istem dışı dans eder gibi hareketler gelişir. Çocuk dilini dışarda tutamaz. Yerinde duramaz. Sürekli hareket eder. Bazı psikolojik değişimlere sebep olur. Bu çocukların bazısında anlamsız ağlamalar, anksiyete bozuklukları gelişebilir. Dengesizlik barizdir. Kore çok önemli bir hastalıktır. Tanı ve tedavisi hayatidir. Tanı geçikmesi ya da atlanması durumunda bu çocuklar ileride kardiyolojik hastalıkların pençesindedirler. Kardit dediğimiz kalp iltihabının, ani ölüme sebep olabilir, kalp kapak hastalığının önemli nedenidir. En zor hastalar bunlardır. Genellikle bir tedavisi yoktur. Hastalık giderek ilerleyerek yürüme fonksiyonu bile etkilenebilir. Ataksi telenjektazi denilen hastalıkta denge bozukluğu ile hastalık başlar. İleri yaşlarda gözün beyazındaki damarlarda artış olur. İmmün sistem etkilenerek sık enfeksiyon görülür. Beyincik giderek erir. Bazı hastalarda nöbetler görülebilir. SCA denilen spinoserebellar ataksi hastalığı 1’den 15’lere kadar sınıflandırılmış diğer bir genetik dengesizlik nedenidir. Bu hastaların kaderi giderek yürüme bozukluğudur. İlerleyen hastalar spastik duruma dönüşmektedir. Sonunda hastalar kaybedilirler. Ailede başka kardeş ya da akrabada benzer hastalık görülebilir. Çocuklarda dengesizlik çok önemli bir bulgudur. Hele hele ani başlayan bir dengesizlik çok ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu nedenle bir çocukta dengesizlik fark edildiği anda çocuk nöroloji uzmanına acil olarak başvurmalıdır. Erken tanı ile erken müdahale imkânı olacaktır’’ diye konuştu.