Dünyanın ilk atom bombası saldırısının üzerinden 79 yıl geçti

ABD’nin Japonya’ya gerçekleştirdiği dünyanın ilk atom bombası saldırısının ardından 79 yıl geride kalırken, hayatını kaybedenler yarın Hiroshima kentinde yapılacak geleneksel törenle anılacak. Hiroshima Barış Anıtı Parkı’ndaki törene Japonya Başbakanı Fumio Kishida ve Japonya Dışişleri Bakanı Yoko Kamikawa başta olmak üzere birçok hükümet yetkilisi ile Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi dahil uluslararası organizasyon temsilcileri katılacak. Hayatını kaybedenlerin yakınları ile Avrupa Birliği (AB) dahil rekor sayıdaki 115 ülkeden temsilcilerin de hazır bulunacağı etkinlikte, “Little Boy” adlı atom bombasının atıldığı zaman olan 08.15’te hayatını kaybedenlerin anısına saygı duruşunda bulunulacak. Saldırıda hayatını kaybedenler ve döneme tanıklık eden kişilerin isimlerinin yer aldığı liste barış anıtına asılacak.

Acılar hala taze

Nükleer saldırılar ardından büyük darbe alan Japonya’da acılar halen tazeliğini koruyor. İkinci Dünya Savaşı sonrası kültürel ve politik anlamda büyük değişim yaşayan ülkede hayatını kaybedenler düzenlenen törenlerle anılıyor. 6 Ağustos 1945ten sonra bir barış şehri olarak yeniden inşa edilen Hiroshima, Hiroshima Barış Anıtı Parkı’ndaki geleneksel anma törenine ev sahipliği yapıyor. İkinci atom bombasının hedefi olan Nagasaki’de de her yıl anma etkinlikleri gerçekleştiriliyor.

79 yıl önce neler yaşandı?

Bazılarının Japonya’nın ABD’yi kalbinden vurduğu “Pearl Harbour” saldırısının misillemesi olarak gördüğü; bazılarının ise gövde gösterisi olarak yorumladığı atom bombası saldırıları insanlık tarihi üzerinde silinmez izler bıraktı. ABD’nin dünya tarihinde ilk kez Japonya’ya karşı nükleer silaha ilk başvurmasıyla sonlanan süreç, Japonya’nın savaştan çekilmeyi reddetmesiyle başladı. Japonya, 10 Temmuz 1945’te Almanya’nın Potsdam kentinde müttefiklerin o dönemki liderleri ABD Başkanı Harry Truman, Sovyet lider Josef Stalin ve İngiltere Başbakanı Churchill’in katıldığı toplantıya Soyvetler Birliği aracılığı ile bir elçi göndermek istedi, ancak müttefikler bunu reddetti. 26 Temmuz 1945’te müttefiklerden Japonya’ya yapılan “savaşı sonlandırma” çağrısı da Japonya tarafından reddedildi. Japonya’nın bu tavrı, yaklaşık 10 gün sonra ülkeye düzenlenecek atom bombası saldırılarında belirleyici rol oynadı.

Süreci Harry Truman başlattı

ABD Başkanı Franklin Delano Roosevelt’in 12 Nisan 1945’te ölmesiyle başkanlık koltuğuna oturan Harry Truman, zaman kaybetmeden atom bombasının atılması için gerekli süreci başlattı. 27 Nisan 1945’te düzenlenen Hedef Tetkik Komitesi’nin ilk toplantısında 17 bölge hedef olarak seçilmek üzere incelemeye alındı. İddialara göre, 1945’in Mayıs ayı itibariyle olası nükleer saldırı hedefleri arasında olan 4 kente hava saldırıları sonlandırılarak savaştan kaçan Japon halkının asıl hedef olacak şehirlere göç etmesi sağlandı. 14 Haziran 1945’te Tokyo ve Yokohama hedef şehir adaylarının arasından çıkarılarak yerine Nagasaki seçildi. Yapılan seçimlerde coğrafi, askeri, iklimsel ve demografik birçok etken rol oynadı.

İlk darbe Hiroshima’ya

Uranyum-235 tipi atom bombası “Little Boy”u (Küçük Oğlan) taşıyan “Enola Gay” adlı uçak, 6 Ağustos 1945 Pazartesi günü Hiroshima semalarına ulaştı. Atom bombasını taşıyan uçaktan önce şehrin semalarına gözlem amacıyla gelen “Straight Flush” adlı uçak Japon Hava Kuvvetleri tarafından fark edilse de “Enola Gay” Hiroshima hava sahasında ciddi yol kat etti. Saatler 08:13’ü gösterdiğinde Japon Hava Kuvvetleri tarafından fark edildiğini anlayan “Enola Guy”ın pilotu, vakit kaybetmeden harekete geçti. Saat 08:15’te Hiroshima’ya bırakılan “Küçük Oğlan” 43 saniye sonra yeryüzüne 600 metre mesafede patladı. Yaklaşık 160 bin kişinin hayatını kaybettiği Hiroshima saldırısı, dolaylı olarak yüzbinlerce insanın yaralanmasına ve radyasyon kaynaklı hastalıklara maruz kalmasına neden oldu. ABD, 9 Ağustos 1945’te ise bir diğer Japon şehri Nagasaki’yi atom bombası ile vurdu.