Edirne’de 3 yeni hibrit ayçiçeği çeşidi geliştirildi

Edirne’deki 100 dekarlık ayçiçeği deneme arazisinde sürdürülen çalışmalarda hastalıklara karşı dayanıklı ve yüksek verimli çeşitler geliştirmek için araştırmalar yapılıyor.

Türkiye’deki ayçiçeği ıslah çalışmalarının koordinatörlüğünü yürüten Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, her yıl yaklaşık 20 bin genetik materyal üzerinde çalışma yaparak kaliteli performans gösteren çeşitleri tescile sunuyor.

Enstitüde yapılan çalışmalar neticesinde köse hastalığına yüksek dayanıklı “SAN 2259”, “SAN 2239” ve “TR 2242” çeşitleri geliştirildi.

Üretimi yapılan yeni çeşitler farklı destekleme projeleriyle ülke genelinde çiftçilere dağıtıldı. Yeni çeşitlerin deneme arazilerindeki performansının üreticilerin arazilerinde de gözlendiği ve bu yıl ayçiçeği tarlalarında yoğun olarak köse hastalığına karşı dayanıklılık gösterdiği tespit edildi.

 Hedef verimli çeşitleri ortaya çıkarmak

Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, AA muhabirine, öncelikli amaçlarının yağlık ayçiçeği hibrit ıslah çalışmalarını başarıyla yürütüp, verimli çeşitler ortaya çıkarmak olduğunu söyledi.

Tülek, ıslah çalışmalarının arazide ve laboratuvarda yapılan uzun araştırmaları kapsadığını, yeni bir çeşit geliştirmenin ortalama 7-8 yılı bulduğunu ifade etti.

Yüksek verimin yanı sıra hastalıklara toleranslı çeşit geliştirmenin önemine değinen Tülek, şunları kaydetti:

“Öncelikle yüksek verimli çeşitler üretmeyi arzuluyoruz. Yine çeşitlerimiz köse hastalığına karşı yüksek derece toleranslı olmak zorunda. Bunun yanında canavar otuna (orobanş) karşı da çeşitlerimizi test ediyoruz. Bu kapsamda 2002 yılında yeni 3 üç çeşidimiz ön plana çıktı. Bunların üretimleri gerçekleştirildi ve şu anda çiftçi tarlalarında da aynı zamanda değişik projeler kapsamında üretimi yapılmakta. ‘SAN 2259’, ‘SAN 2239’ ve ‘TR 2242’ çeşitlerinin performansları gerçekten yüksek. Yüzde 75 hibe desteğiyle Türkiye’nin her yerinde bu çeşitlerin ekimi yapıldı.”

Yeni çeşitler köse hastalığından etkilenmedi

Tülek, enstitüde geliştirilen ve tescili yapılan hibrit ayçiçeği çeşitlerinin Türkiye’nin her yerinde ekildiğini dile getirdi.

Bazı çeşitlerin Rusya ve Ukrayna gibi ayçiçeği üretiminde önde gelen ülkelerde tescil edilerek ekildiğini anlatan Tülek, “Kamu-özel sektör iş birliğinde ortaklaşa projeler yürütüyoruz ve çeşitler geliştiriyoruz. Geliştirdiğimiz çeşitler tamamen yerli ve milli imkanlarla geliştirildi. Amacımız rekabet düzeyi yüksek çeşitleri geliştirmek.” diye konuştu.

Trakya’da bu yıl erken dönem ayçiçeğinde köse hastalığı salgını yaşandığını anlatan Tülek, şunları kaydetti:

“Bu dönemde epidemi (salgın) olan bölgelerde enstitümüz tarafından geliştirilen ve ekimi yapılan yeni 3 çeşitte köse hastalığı görülmedi. Yani bu epidemi koşullarında hastalıktan etkilenmediğini gördük. Yani bu çeşitlerimiz zaten ıslah programında. öncesinde köse hastalığına karşı da zaten test ediliyor. Bu aşamalardan geçtikten sonra biz bunu tecile sunuyoruz. Bu çeşitlerimizin yüksek derecede köse hastalığına toleranslı olması çok büyük bir avantaj. Biliyorsunuz epidemi olan yerlerde hastalığa yakalanan yerlerde birçok çiftçi mahsulünü bozmak zorunda kalmıştı. Tolerant çeşitleri ektiğiniz takdirde en azından bu tür olumsuz durumları da bertaraf etmiş oluyorsunuz.”