Korkutan rapor: Emi̇rsultan Camii her an yıkılabilir!

Bursa’da ilk restorasyon çalışması 2018 Ocak ayında başlayan ve yaklaşık 3 yıldır devam eden Emirsultan Camii’nin kubbesindeki ve duvarlarındaki derin çatlaklar sebebiyle çalışmalar durduruldu.

8 ayrı çatlağın bulunduğu ana kubbenin depremde yıkılma ihtimaline karşı yeniden güçlendirme çalışmasının yapılacağı öğrenildi. Keşif artışının yüzde 150’yi bulması beklenen güçlendirme çalışması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın talimatıyla Vakıflar Bölge Müdürlüğünün 1 ay içerisinde yeniden ihaleye çıkması bekleniyor. Yapılan restorasyon sırasında sıvaların kazılmasıyla ana kubbede 8 ayrı yerde ortaya çıkan çatlakların bir elin rahatlıkla girebileceği kadar yaklaşık 3 santimetre genişlikte olduğu öğrenildi.

Osmanlı padişahlarının dördüncüsü Yıldırım Bayezit Han’ın damadı, Büyük İslam Alimi Emirsultan Hazretleri’nin Türbesi ve isminin verildiği camide yapımı yılan hikayesine dönen restorasyon çalışmaları vatandaşları çileden çıkardı. 2018 yılında Ramazan ayının ardından başlayan ve ardından 2 Ramazan geçmesine rağmen kimsenin ziyaret gerçekleştiremediği kutsal mekan bu yılki Ramazan ayı ve bayramında da ziyaretçilerinden ayrı kaldı. 3 yıldır restorasyon çalışmasının bitmediğini hatırlatan mahalle sakinleri, 2021 Ramazan ayından da ümitsiz olduklarını dile getirdi.

“Restorasyon çalışması sırasında derin çatlaklar ortaya çıktı”

Mevcut müteahhit firmanın yaptığı restorasyon sırasında duvar sıvalarının kazınmasıyla birlikte ortaya çıkan caminin ana kubbesinin 8 ayrı bölgesindeki derin çatlaklar restorasyon çalışmasının yarım kalmasına sebep oldu. Daha önceki çalışmalarda üzeri kapanan derin çatlakların bulunduğu ana kubbenin yapılan incelemeler ve ölçümler sonucu herhangi bir deprem durumda cami cemaatinin üzerine çökebileceği raporlandı. Bunun üzerine güçlendirme çalışmasının yapılmasının şart olduğu anlaşıldı.

“Yeniden ihaleye çıkacak”

İhale yönetmeliğine göre restorasyon çalışmasını yürüten mevcut firma yüzde 100 keşif artışına kadar işi devam ettirip tamamlayabiliyordu. Mevcut firma sözleşme bedeli 1,5 milyon lira ise 1,5 milyonda devletten alarak 3 milyona işi tamamlayabiliyordu. Ancak Emirsultan Camii’nde yeniden yapılacak güçlendirme çalışmasındaki keşif artışının yüzde 100’ü aşıp, yüzde 150’lere varacağının raporlanmasının üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın daha sağlıklı bir restorasyon için yeni ihale yapılması yönünde görüş bildirdiği öğrenildi. 1 ay içerisinde Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından yapılacak ihaleye davet edilmesi durumunda mevcut firmanın da katılabileceği bildirildi. Eğer mevcut firma davet edilmezse caminin özellikle arka avlusundaki Emirsultan Hazretlerinin türbesinin her iki yanında bulunan revakların eksiklerini, tamamlanması gereken kalem işleri ve sıva tamiratlarını yapıp restorasyon çalışmasını tamamlayacak ve mevcut müteahhitle sözleşme noktalanacak.

Koruma kurulu tarafından onaylanan ve bütün detayları üzerinden geçilen güçlendirme projesi için 1 ay içerisinde Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından ihaleye çıkılmasıyla birlikte camide yapılacak güçlendirme ve restorasyon işinin en az 1 yıl daha sürmesi bekleniyor.

Simav depreminde yıkılmak üzere olan 3 ayrı caminin güçlendirme çalışmasını yapan firma tarafından fizibilitesi tamamlanan camide 8 ayrı bölgede yaklaşık 3 santimetre derinlikte çatlakların bulunduğu ana kubbe aşağıya çökmemesi için karbon fiberler ile sarılacak. Duvarlar dışa doğru açılmaması için dört bir yanından gizli bir şekilde içerisinden çelik miller ile sabitlenecek. Yıkım kesinlikle yapılmayacak ancak duvarların içerisindeki boşluklardan demir miller geçirilerek güçlendirme yapılacak. Öte yandan, herhangi bir çatlak görülmeyen Emirsultan Hazretlerinin Türbesinin ahşap bölümleri de yeniden güçlendirilip restore edilecek.

Şantiye zamanında terk edilmedi iddiası

Cami cemaati ve çevre halkı bitmeyen restorasyon çalışmasına isyan ederken, caminin zamanında boşaltılmadığı için mevcut firmanın işleri kısıtlı yürütmek zorunda kaldığı da iddialar arasında. İddiaya göre cami cemaati ve camideki din görevlileri tarafından Vakıflar Bölge Müdürlüğüne yapılan baskılar sonucu camide ibadet devam etti. Yani müteahhit firma bir yandan çalışırken bir yandan da camide ibadet yapıldı. Son bir yıldır tamamen boşaltılan caminin iç kısmında yapılan çalışmalar sırasında derin çatlaklar olduğu ortaya çıktı. Yapılan restorasyon çalışmalarının yavaş ancak çok doğru yapıldığı belirtildi.

“29 Mayıs’ta avlu kısmında namaz kılınabilir”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 29 Mayıs Cuma günü sosyal mesafe kuralının sağlıklı bir şekilde uygulanabileceği bazı camilerde cemaat ile birlikte cuma namazı ve ardından öğle ve ikindi namazlarının cemaatle kılınabileceği yönündeki açıklamaları Emirsultan Camii cemaatini umutlandırdı. Ancak caminin avlu kısmında devam eden çalışmaların bittiğinde avluda namaz kılınabileceği, caminin ana kısmının güçlendirme yapılmadan ibadete açılmasının risk oluşturduğu, yapılacak işin çok teknik bir iş olduğu için güçlendirme ile birlikte restorasyon çalışmasının 1 yıl daha süreceği öğrenildi.

Konuyla ilgili İhlas Haber Ajansına açıklama yapan Emirsultan Mahalle Muhtarı Yusuf Ziya Aydınlı, “Burası 2019 yılı 12. ayda teslim olacaktı. Kubbede çıkan çatlaklardan dolayı uzadı. Şu anki virüs olayı sebebiyle de beklemekte Kültür Bakanlığının bu camiye öncelik vermesi lazım. Emirsultan Hazretleri, Sevgili Peygamberimizin soyundan gelmekte caminin bu durumda olması içler acısı, teslim tarihinin üzerinden 8 ay geçti ama bir çalışma yapılmıyor. 2021 Ramazan ayında bile bitse ben şükrederim, devletimizin bur işe bir an önce el atması gerekiyor” diye konuştu.