Kosova ve Sırbistan’ın uzlaşamaması NATO’yu hayal kırıklığına uğrattı

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Belçika’nın başkenti Brüksel’de Kosova ve Sırbistan arasındaki Belgrad-Priştine Diyaloğu Yüksek Düzeyli Toplantısı’nda “plaka krizi” konusunda uzlaşı çıkmaması sonrası sosyal medya hesabından açıklama yaptı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile telefonda görüştüğünü aktaran Stoltenberg, “Plaka anlaşmazlığını çözmenin mümkün olmaması bizi hayal kırıklığına uğrattı. Şimdi sorumluluk ve pragmatik çözümler zamanı. Gerginliğin yükselmesinden kaçınılmalıdır” ifadelerini kullandı. Stoltenberg ayrıca, NATO Kosova Barış Gücü’nün (KFOR) tetikte olduğunu vurguladı.

Borrell, bugün Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Kosova Başbakanı Albin Kurti ile yaptığı ayrı ayrı görüşmelerin ardından Kosova ve Sırbistan arasındaki Belgrad-Priştine Diyaloğu Yüksek Düzeyli Toplantısı’na başkanlık etmişti. Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic toplantı sonrası Sırp basınına yaptığı açıklamada, “Anlayamayacağım nedenlerden dolayı bir anlaşmaya varamadık. Sırp tarafı tamamen yapıcıydı ve değiştirilmiş metinleri on kez kabul ettik, ancak Arnavut tarafı hiçbir şeyi kabul etmek istemedi. Her zaman bir şeyler eklediler. Bu yüzden tüm söyleyebileceğim, düşüncelerimi toplamak istiyorum ve vatandaşlara başvuracağım” demişti.

Kosova-Sırbistan gerginliği

Kosova yönetiminin ülkede yaşayan Sırplar dahil herkese Kosova plakasına sahip olma zorunluluğu getirmesi Sırpların tepkisine neden olmuştu. Karara karşı çıkan Sırpların ülkenin kuzeyindeki sınır geçişlerini kapatması iki ülke arasında gerilimi artırmıştı. Kosova Başbakanı Kurti, Sırp makamlarının Kosova’daki Sırplara verdiği araç plakalarının RKS (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi ile ilgili kararın belli değişiklikler yapılarak yürürlükte kalacağını duyurmuştu. Plakaların kademeli olarak değiştirileceğini bildiren Kurti, tartışmalı plaka sahiplerinin 21 Kasım’a kadar yalnızca uyarılacağını, 21 Kasım’dan 21 Ocak 2023’e kadar 150 euro para cezasına çarptırılacağını, 21 Ocak-21 Nisan 2023 tarihleri arasında test plakalarının verileceğini, plakaları değişmeyen araçların trafiğe çıkışının 21 Nisan 2023’den itibaren tamamen yasaklanacağını açıklamıştı. Kosova hükümeti, uygulamayı 1 Eylül’e ve ardından 1 Kasım’a kadar uzatmıştı.

Artan gerginliğin ardından Kosova’nın kuzeyindeki Sırpların siyasi temsilcileri, Kosova hükümeti anlaşmalara uyana ve Sırp Belediyeler Birliği kurulana kadar meclis, hükümet, Kosova’nın kuzeyindeki belediyeler, yargı organları, polis ve idari birimlerini boykot etme kararı almıştı.