RTÜK’ten TELE1 ve FOX TV’ye ceza

RTÜK’ten çok tartışılan açıklamalar hakkında peş peşe kararlar geldi. RTÜK, cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla tutuklanan gazeteci Sedef Kabaş’ın konuk olduğu TELE1’in Demokrasi Arenası’na 5 hafta program durdurma ve yüzde 5 para cezası, FOX TV Ana Haber Sunucusu Selçuk Tepeli’nin açıklamaları nedeniyle de FOX TV’ye de yüzde 3 para cezası verildi.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ soruşturması kapsamında tutuklanan Sedef Kabaş’ın sözleri nedeniyle Tele 1’e 5 kez program durdurma ve üst sınırdan idari para cezası yaptırımı uyguladı. Aynı ihlalin tekrarları halinde kanalın lisansı iptal edilebilecek.

RTÜK, Başkan Ebubekir Şahin’in çağrısıyla olağanüstü toplandı. Masadaki ilk rapor, Tele 1 ekranındaki programda kullandığı ifadeler nedeniyle ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ soruşturması kapsamında tutuklanan Sedef Kabaş’ın sözleri oldu. RTÜK İzleme Uzmanı raporunu, Anayasa, 6112 sayılı Yasa, Basın Kanunu ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uluslararası içtihatlara dayandırdı. Yasal metinlerde geçen düşünceyi açıklama ve basın hürriyetinin belirli şartlar altında kullanılmasının zorunlu olduğunun belirtildiği uzman raporunda, bu özgürlüğün ‘başkalarının haklarının korunması’ amacıyla sınırlandırılabileceğine vurgu yapıldı. Raporda evrensel kabul gören ‘basın, ifade özgürlüğünü kullanırken, görev ve sorumluluklarına uygun davranmak durumundadır’ cümlesi dikkat çekti. Yayıncılığın sorumluluk gerektiren bir kamu görevi olduğunun ifade edildiği raporda, Basın Meslek İlkeleri doğrultusunda, yayınlarda kişilerin ve kuruluşların itibar ve saygınlığını ihlal edecek, onları küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilmemesi gerektiği anlatıldı. Sedef Kabaş, hakaret içeren sözleri sarf ederken program sunucusunun da herhangi bir müdahalede bulunmamasının tam tersine yapılan hakaretleri onaylamasının medya hizmet sağlayıcı kuruluşlardan beklenen kamusal yayıncılık sorumluluğu ile bağdaşmadığının altı çizildi.

5 PROGRAM DURDURMA CEZASI

Raporu inceleyen Üst Kurul, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik hakaret içerikli sözlerin, ‘toplumda kin ve düşmanlığı tahrik edecek veya toplumda nefret duyguları oluşturacak’ mahiyette olduğuna kanaat getirdi. Yapılan oylama sonucunda 6112 sayılı Yasa’nın 8’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (b) bendinde ifade edilen ‘Yayın hizmetleri, kin ve düşmanlığa tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz.’ hükmünü ihlal eden Tele 1’e 5 kez program durdurma ve en üst sınırdan idari para cezası müeyyidesi uygulandı.

TELE 1’E BİR YAPTIRIM DA DÜNDAR’IN SÖZLERİ İÇİN

Tele 1, aynı programın başka bir bölümünde bu kez Uğur Dündar, Merdan Yanardağ, Musavat Dervişoğlu ve Engin Altay’ın sözleri nedeniyle rapora konu oldu. RTÜK, söz konusu programda toplumsal çatışmayı körükleyecek şekilde halk arasında ‘öteki’ yaratacak söylemler tespit etti. Üst Kurul, yayında hasmane bir üslupla iktidarı destekleyenlerin hedef gösterilmesini ve toplumda belirli bir kesime karşı kin ve düşmanlığı tahrik eden söylemleri yasaya aykırı buldu. RTÜK ayrıca, moderatör Uğur Dündar’ın ‘Bunu yazıyoruz bir kenara… merak etmeyin. Biz de notlar alıyoruz. Gün gelir keser döner sap döner, hesap da döner. İşte o zaman onun hesabı sorulur’ ve Merdan Yanardağ’ın ‘Bir gün devran değişecek…bu totaliter rejimin sorumluları yargı yönünde halkın önünde ve tarihin önünde hesap verecekler’ ifadeleriyle ötekileştirilen kitleyi tehdit ettiğini belirledi. Yayında, hedef haline getirilen bir kitleye yönelik düşmanca bir tutum sergilenmesinin eleştiri sınırları ötesinde aşağılayıcı olduğuna karar veren Üst Kurul, kamusal yayıncılık sorumluluğunu yerine getirmeyen Tele 1’e yüzde 3 idari para cezası verdi.

ANA HABER SUNUCUSU NEDENİYLE FOX’A PARA CEZASI

RTÜK, FOX Ana Haber raporunu da görüştü. RTÜK İzleme Uzmanı raporunda, FOX Haber sunucusu Selçuk Tepeli’nin ‘bilgi yoğun olmak’ yerine ‘duygu yoğun habercilik’ yaparak kişisel kanaatlerini ön plana çıkardığı tespitine yer verildi. Selçuk Tepeli’nin yorum ve değerlendirmelerini nesnel ve dengeli bir şekilde sunmak yerine polemiğe varan sözler ve üslup içinde, zaman zaman sesini yükselterek ‘müstehzi’ denilebilecek nitelikte, yer yer abartılı el kol ve parmak hareketleriyle aktardığı yazıldı. Ayrıca, “Söz konusu haber bültenlerinde haberin kendisi ön planda olması gerekirken haber sunucusunun siyasi konulardaki iddia, itham ve yorumlarının ön plana çıktığı ve böylece haberin nesnelliğinin yitirilmesine yol açıldığı düşünülmektedir. Bununla tarafsızlık ilkesine aykırı ve toplumda özgürce kanaat oluşumunu engelleyebilecek bir yapıda toplumu belli bir düşünceye sevk etmeye çalışılarak yayıncıların sahip olması gereken kamusal sorumluluktan uzak bir tutum sergilendiği değerlendirilmiştir” denildi. Raporu görüşen Üst Kurul, uzman görüşünü tasdik ederek FOX’a üst sınırdan idari para cezası müeyyidesi uyguladı.