Tarih’te bugün: ‘Apollo 1’ faciası

Apollo programı kapsamında Ay’a yolculuk çalışmalarının kara günü 1967 yılının 27 Ocak tarihidir. Apollo Block I isimli uzay kapsülünün fırlatılmasına bir aydan daha kısa bir zaman vardı. Denemenin amacı kapsül bataryalarının elektrikle doldurulması ve doğru çalışıp çalışmadığının denetlenmesiydi. Denemede kapsüle ve kapsülün altında bulunan devasa Saturn IB roketine güvenlik nedeniyle yakıt yüklemesi yapılmadı. Deneme görünürde zararsızdı. Ancak bu deneme sırasında acı bir kaza yaşandı.

3 mürettebat, Apollo 1 uzay aracının ilk yeryüzü testini gerçekleştirmek amacıyla Cape Canaveral uzay üssündeki bir rampada uzay aracının içerisine girdiler.

Komuta modülü, tamamen kendi imkanlarını kullanarak denenecekti yani kendi elektriğini, kendi yakıtını ve kendi oksijenini kullanacaktı. Kontrol merkezinden tamamen bağımsız olarak yapılacak olan bu teste bu sebeple “Kablosuz” adı verilmişti. Astronotlar gerçek bir uzay aracında olunacağı gibi içerisi basınçlı saf oksijen ile doldurulmuş bir kabine kilitlenmişti.

Saatler süren testler sonrasında bir ara modül ile iletişim tamamen koptu. Telsizden “Daha şurada üç bina arasında konuşamıyorsak Ay’a nasıl gideceğiz” şeklinde bir anons duyuldu. Astronotlar radyo iletişiminin tekrar kurulmasını beklerken Gus’un altında açıkta duran bir kablodan kıvılcım sıçradı ve basınçlı oksijen sebebi ile hızla alev aldı. Derken çok şiddetli bir patlama duyuldu.

Yardıma koşan insanlar patlamanın şiddeti ile geri savruldu. Diğerleri ise zehirli gazlar ve yüksek ısı sebebi ile modüle yanaşamıyordu. Uzun uğraşlar sonucu modülün ağır ve hantal kapağı 5 dakika içerisinde ancak açılabildi fakat iş işten geçmiş ve ekip kaybedilmişti.

Mürettebat Virgil Grissom, Ed White ve Roger Chaffee, Amerikan hükümeti tarafından şehit olarak onurlandırıldı ve resmi tören düzenlendi.

Yaşanan bu trajedi, NASA ekibini inandıkları görevden geri döndürmeye yetmemişti. Belki de bu üç astronot hayatlarını feda ederek insanlığın Aya gidişinin önünü açmış olacaktı, çünkü 17 ay gibi kısa bir süre içerisinde Apollo programı topyekün elden geçirilerek tekrar inşaa edilmiş olacaktı. Hem de bu sefer yalnızca 3 saniye içerisinde açılan bir tahliye kapağı ile…