Yapay Zeka Destekli Yapı Deprem Risk Analizi Sistemi Tanıtıldı

Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği, 81 ili kapsayan yapay zeka destekli “Yapı Deprem Risk Analizi” sisteminin tanıtımını gerçekleştirdi. Sistem, vatandaşların yaşadıkları binaların olası bir depremde ne derece risk taşıdığını anlamalarına yardımcı olmayı amaçlıyor.

Marmara Bölgesi Deprem Açısından Kritik Bir Bölge

Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği Bursa Temsilcisi ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Serkan Işık, tanıtım toplantısında Marmara Bölgesi’nin deprem riskine dikkat çekti. Bölgenin hem yüksek nüfus yoğunluğu hem de Türkiye ekonomisindeki kritik rolü nedeniyle olası bir depremin büyük yıkımlara ve ekonomik kayıplara yol açabileceğini belirtti.

Işık, konuşmasında şunları söyledi:

“Deprem, bize kendini hiçbir zaman unutturmuyor. İnsanlar uyuyor ama doğa uyumuyor, deprem hiç uyumuyor. 6 Şubat depremlerinde büyük bir felaket yaşadık ve bu felaket bizlere insanlığın dramını, çaresizliği gösterdi. Ancak çaresizlik ve bilgisizlik kader olmamalıdır. Bir insanı ya da bir şehri kendi kaderine terk etmek yerine, bilim ve teknoloji ile çözüm üretmeliyiz.”

Deprem Riski Tespitinde Yeni Bir Dönem

Yeni sistem, vatandaşların binalarının risk durumunu kolayca öğrenebilmesi için tasarlandı. Sistem; bina yaşı, kat sayısı, yapı malzemeleri, zemin özellikleri gibi faktörleri değerlendirerek yapay zeka destekli bir analiz sunuyor. Kullanıcılar, basit soruları cevaplayarak yapılarının olası bir depremde nasıl etkileneceğine dair ön değerlendirme raporunu alabilecekler.

Serkan Işık, bu sistemin geliştirilme sürecine dair detayları da paylaştı:

“Bu proje için dört yıl boyunca çalıştık. Van, Elazığ, İzmir ve 6 Şubat depremlerinde sahada hasar tespiti yapan ekiplerin başında yer aldık. 100’den fazla inşaat mühendisi ve akademisyen ile birlikte bir algoritma geliştirdik. Ancak sistemin herkes tarafından anlaşılabilir olması gerekiyordu. Bu yüzden, teknik bilgi gerektirmeyen basit sorulara dayalı bir yapı oluşturduk.”

Sistem Nasıl Çalışıyor?

Sistem, bina bilgileri, deprem yönetmelikleri ve zemin analizleri gibi verileri kullanarak kapsamlı bir değerlendirme yapıyor. Kullanıcı, oturduğu binanın adresini girerek risk analizini başlatıyor. Sistem, bina ile ilgili detayları ve bulunduğu bölgedeki aktif fay hatları, zemin sıvılaşma riski ve sismik hareketlilik gibi faktörleri değerlendirerek bir risk skoru oluşturuyor.

Özellikle 1999, 2007 ve 2018 deprem yönetmeliklerine göre inşa edilen yapıları karşılaştırarak mevcut yapıların ne kadar risk taşıdığı belirleniyor.

Işık, sistemin güvenilirliği hakkında şu bilgileri paylaştı:

“Şu ana kadar 635 farklı yapıyı test ettik. Bunların bir kısmı riskli ilan edilerek kentsel dönüşüme giren binalardan seçildi. Gerçek saha verileri ile karşılaştırıldığında sistemin doğruluk oranı %91,4 olarak hesaplandı. Bu, doğru veriler girildiğinde sistemin oldukça güvenilir sonuçlar sunduğunu gösteriyor.”

Kentsel Dönüşüme Katkı Sağlayacak

Yeni sistemin en önemli katkılarından biri de kentsel dönüşüm sürecine hız kazandırması olacağını ifade eden Işık, İnsanların bilinçlenmesiyle birlikte riskli yapıların tespiti kolaylaşacağını ve kentsel dönüşüm süreçleri daha hızlı ilerleyebileceğini belirtti.

Işık,“Bir bina sahibinin ‘Benim binam sağlam’ demesi yeterli değil. Önemli olan bilimsel analizler ve mühendislik verileridir. Kentsel dönüşümün önünü açmak için insanların binaları hakkında net bilgiye sahip olması gerekiyor. Bu sistem sayesinde, yapı stokunun ne durumda olduğu bilimsel olarak ortaya konulacak.” Şeklinde konuştu.

1 Şubat’ta Türkiye Genelinde Kullanıma Açılıyor

Işık, sistemin, 1 Şubat itibarıyla tüm Türkiye’de aktif hale geleceğini Vatandaşların, sisteme girerek binalarının risk analizini yapabilecek ve 24 dakika içinde detaylı raporlarını alabileceklerini vurguladı.Son olarak, Işık, sistemin sürekli güncellenerek geliştirileceğini ve uzman ekiplerin 7/24 denetim yapacağını vurguladı. Bu sayede vatandaşların yanıltıcı bilgilerle yanlış yönlendirilmesinin önüne geçileceğini belirtti.