Yemen’de ateşkes sona erdi

Yemen’de 2 Nisan’dan bu yana hükümet ile İran destekli Husiler arasında devam eden ateşkes yerel saatle 19.00’da sona erdi. BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg yaptığı yazılı açıklamada, “2 Nisan 2022’de başlayan ateşkes Yemen için gerçekten tarihi bir fırsat sundu. Son altı ayın olumlu sonuçlarına dayanarak, 1 Ekim’de taraflara ateşkesi ek unsurlarla birlikte altı ay daha uzatmak için başka bir teklif sundum” dedi.

Taraflara sunduğu yeni teklifin içeriğine değinen Grundberg, teklifinde memur ve emekli maaşlarının ödenmesinin, Taiz ve diğer illerde belirli yolların açılmasının, Sanaa Havaalanı’na gidiş ve dönüş uçuşları için ek destinasyonların, akaryakıt gemilerinin Hudaydah Limanı’na engelsiz girişinin, Askeri Koordinasyon Komitesi aracılığıyla gerilimi azaltma mekanizmalarının güçlendirilmesinin, tutukluların acilen serbest bırakılmasının, kapsayıcı bir siyasi sürecin yeniden başlatılmasının ve kamu hizmetleri de dahil olmak üzere daha geniş ekonomik konuların yer aldığını aktardı.

Genişletilmiş bir ateşkesin Yemen halkına ek kritik faydalar sağlayacağını vurgulayan Grundberg, bugün bir anlaşmaya varılamamasından üzüntü duyduğunu aktararak, “Geçtiğimiz haftalarda her iki taraftan da liderlik düzeyindeki yapıcı katılım için minnettarım. Yemen Hükümeti’nin teklifime olumlu yaklaşımını takdir ediyorum. Çözüm bulmak için her iki tarafla da çalışmaya devam edeceğim” dedi. Müzakereler devam ederken tarafları sakin olmaya ve şiddetin tırmanmasına yol açabilecek provokasyonlardan veya herhangi bir eylemden kaçınmaya çağıran Grundberg, “Onları, Yemen halkına barış için her yolu takip etme yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyorum. Sonuç olarak, Yemenlilerin kapsayıcı bir siyasi süreç ve müzakere edilmiş bir çözüm yoluyla çatışmaya son vermesi gerekiyor. İleriye dönük bir yol üzerinde hızla bir anlaşmaya varmak için taraflarla ilişki kurmak için aralıksız çabalarımı sürdüreceğim” ifadelerini kullandı. Söz konusu ateşkes 2 Nisan’dan bu yana iki kez uzatılmıştı.

“Ateşkes çıkmazda”

Husiler tarafından dün yapılan açıklamada, ateşkesin “çıkmaz noktada” olduğu belirtilerek, Suudi Arabistan destekli koalisyon “Yemen halkının acılarını hafifletecek” tedbirler üzerinde anlaşmaya varmamakla suçlandı. Açıklamada, “Son altı ay içinde insani meseleleri birinci öncelik olarak ele alma konusunda ciddi bir isteklilik görmedik” denildi.

İnsani yardım grupları, ateşkes sayesinde çatışmalardaki kayıplarda yüzde 60’lık bir azalma olduğunu ve Husilerin elindeki Hodeida Limanı’na yakıt ithalatının dört katına çıktığını aktardı. Yemen’in 30 milyonluk nüfusunun yaklaşık 23,4 milyonu yardıma muhtaç bir şekilde hayatını sürdürmeye çalışıyor.

İç savaş 7 yıldır devam ediyor

Yemen, 2014 yılında İran yanlısı Husilerin başkent Sana’yı ele geçirmesi ve uluslararası alanda tanınan hükümeti Suudi Arabistan’a kaçmaya zorlamasıyla iç savaşa sürüklendi. Riyad ve başta Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olmak üzere bölgesel müttefiklerden oluşan bir koalisyon, Husileri geri püskürtmek için Mart 2015’te müdahale etti. Koalisyon 7 yıldır süren çatışmalarda, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 80’ini ve büyükşehir merkezlerini kontrol eden Husileri yenemedi.